تفاوت‌های بورس ایران و بورس‌های بین‌المللی

تفاوت‌های میان بورس ایران و بورس‌های بین‌المللی به دلایل مختلفی از جمله ساختار بازار، مقررات، نوع ابزارهای مالی و شرایط اقتصادی و سیاسی کشورها بستگی دارد. در ادامه به برخی از این تفاوت‌ها پرداخته می‌شود:

1. ساختار بازار و نحوه معامله

  • بورس ایران: بورس ایران به‌طور عمده از دو بازار اصلی بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس تشکیل شده است. در بورس ایران، اکثر معاملات مربوط به سهام شرکت‌ها، اوراق قرضه، و صندوق‌های سرمایه‌گذاری است. همچنین، برخی از شرکت‌های کوچک‌تر یا نوپا در فرابورس لیست می‌شوند. ساعات معاملات در بورس ایران معمولاً محدود به ساعت کاری اداری است.

  • بورس‌های بین‌المللی: بورس‌های بین‌المللی مانند بورس نیویورک (NYSE)، بورس لندن (LSE) و NASDAQ از تنوع بسیار بیشتری در ابزارهای مالی برخوردارند. این بورس‌ها معمولاً علاوه بر سهام، مشتقات مالی (مثل آپشن‌ها، فیوچرز)، ارزهای دیجیتال، کالاها و اوراق قرضه را نیز معامله می‌کنند. ساعات معاملات در بورس‌های بین‌المللی اغلب طولانی‌تر و ۲۴ ساعته برای برخی بورس‌ها است.

2. مقررات و نظارت

  • بورس ایران: بورس ایران تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار قرار دارد که قوانین خاص خود را برای معاملات، گزارش‌دهی مالی و شفافیت اطلاعاتی دارد. این قوانین ممکن است در برخی موارد کمتر از بورس‌های بین‌المللی شفاف یا انعطاف‌پذیر باشد و منبع ریسک برای سرمایه‌گذاران خارجی محسوب شود.

  • بورس‌های بین‌المللی: بورس‌های بین‌المللی تحت نظارت و تنظیم دقیق نهادهای قانونی معتبر مانند کمیسیون بورس و اوراق بهادار ایالات متحده (SEC) و FCA در انگلستان قرار دارند. این بورس‌ها قوانین سخت‌گیرانه‌ای برای محافظت از سرمایه‌گذاران، شفافیت اطلاعات و جلوگیری از تقلب دارند.

3. نوسانات و ریسک بازار

  • بورس ایران: بورس ایران از نوسانات زیادی برخوردار است که ناشی از شرایط اقتصادی، سیاسی و تحریم‌هاست. نوسانات ارزی و تغییرات سریع در سیاست‌های داخلی نیز تأثیر زیادی بر روی بازار بورس ایران دارند. علاوه بر این، حضور سرمایه‌گذاران نهادی محدودتر است و این خود می‌تواند باعث نوسانات بیشتر شود.

  • بورس‌های بین‌المللی: بورس‌های بین‌المللی معمولاً کمتر از نوسانات شدید و غیرمنتظره رنج می‌برند، چرا که این بازارها از تنوع بالایی برخوردارند و سرمایه‌گذاران نهادی (مثل صندوق‌های بازنشستگی، شرکت‌های بیمه و بانک‌ها) در آن‌ها حضور دارند که به کاهش نوسانات کمک می‌کنند. با این حال، بحران‌های جهانی مانند بحران مالی ۲۰۰۸ یا پاندمی COVID-19 نیز می‌توانند تأثیرات شدیدی روی این بازارها داشته باشند.

4. تنوع ابزارهای مالی

  • بورس ایران: بورس ایران ابزارهای مالی محدودی دارد. علاوه بر سهام و اوراق بدهی، ابزارهای پیچیده‌تری مانند قراردادهای آتی و آپشن به‌طور محدود در دسترس هستند. ابزارهایی مانند ETFs (صندوق‌های قابل معامله) یا REITs (صندوق‌های سرمایه‌گذاری املاک و مستغلات) به اندازه بازارهای بین‌المللی توسعه نیافته‌اند.

  • بورس‌های بین‌المللی: بورس‌های بین‌المللی تنوع بسیار زیادی از ابزارهای مالی را ارائه می‌دهند، از جمله سهام، اوراق قرضه، مشتقات مالی (آتی، آپشن)، صندوق‌های سرمایه‌گذاری، ارزهای دیجیتال و حتی کالاهایی مانند نفت و طلا. این تنوع به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهد که با استراتژی‌های مختلف ریسک و بازده خود را بهینه کنند.

5. دسترسی و جهانی‌سازی

  • بورس ایران: بورس ایران عمدتاً محدود به سرمایه‌گذاران داخلی است. اگرچه در چند سال اخیر سرمایه‌گذاران خارجی بیشتری وارد بازار ایران شده‌اند، اما شرایط سیاسی و اقتصادی، دسترسی به بازارهای خارجی و تحریم‌ها می‌توانند محدودیت‌هایی برای سرمایه‌گذاری خارجی ایجاد کنند.

  • بورس‌های بین‌المللی: بورس‌های بین‌المللی به دلیل داشتن زیرساخت‌های پیشرفته و قوانین شفاف، برای سرمایه‌گذاران جهانی جذاب‌ترند. این بازارها به راحتی از طریق پلتفرم‌های آنلاین در دسترس هستند و سرمایه‌گذاران خارجی می‌توانند به راحتی در آن‌ها مشارکت داشته باشند.

6. نقدشوندگی و حجم معاملات

  • بورس ایران: حجم معاملات در بورس ایران معمولاً کمتر از بورس‌های بین‌المللی است، که این می‌تواند بر نقدشوندگی و شفافیت قیمت‌ها تأثیر بگذارد. در بورس ایران، بازار به‌طور کلی کمتر مایع است و ممکن است برخی از سهام‌ها به راحتی قابل خرید یا فروش نباشند.

  • بورس‌های بین‌المللی: بورس‌های بین‌المللی مانند بورس نیویورک و NASDAQ نقدشوندگی بسیار بالایی دارند و روزانه حجم زیادی از معاملات در این بازارها صورت می‌گیرد. این نقدشوندگی بالا به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهد که به راحتی وارد و خارج از معاملات شوند.

7. بازار ارزهای دیجیتال

  • بورس ایران: در بورس ایران، ارزهای دیجیتال به‌طور رسمی معامله نمی‌شوند، و در نتیجه برای سرمایه‌گذاری در این حوزه، افراد باید از صرافی‌های غیررسمی استفاده کنند.

  • بورس‌های بین‌المللی: بسیاری از بورس‌های بین‌المللی مانند NASDAQ و NYSE از طریق پلتفرم‌های مختلف، امکان معامله ارزهای دیجیتال را فراهم کرده‌اند و سرمایه‌گذاران می‌توانند در این بازارها سرمایه‌گذاری کنند.

نتیجه‌گیری:

بورس ایران و بورس‌های بین‌المللی از جهات مختلفی متفاوت هستند، از جمله در مقررات، تنوع ابزارها، نوسانات بازار و سطح دسترسی. بورس‌های بین‌المللی به دلیل داشتن زیرساخت‌های پیشرفته، تنوع بیشتر در ابزارهای مالی و دسترسی جهانی، اغلب برای سرمایه‌گذاران حرفه‌ای جذاب‌ترند. اما برای سرمایه‌گذاران داخلی، بورس ایران به دلیل آشنایی با بازار و مقررات خاص خود می‌تواند گزینه مناسبی باشد، به‌ویژه اگر فرد دارای دیدگاه بلندمدت و صبر بالا باشد.