کتابخونه : بخوانیم و یاد بگیریم

تهیه پشتیبان و بازیابی داده‌ها (Backup and Restore) از مهم‌ترین بخش‌های مدیریت پایگاه داده است که به شما کمک می‌کند در صورت بروز مشکل، از داده‌های خود محافظت کنید و آن‌ها را بازیابی نمایید. این فرآیند معمولاً به منظور جلوگیری از از دست رفتن داده‌ها به کار می‌رود، خصوصاً در شرایطی که سیستم دچار خرابی می‌شود یا اطلاعات به دلایل مختلف حذف یا آسیب می‌بینند.

در ادامه، با دستورات BACKUP و RESTORE در سیستم‌های مدیریت پایگاه داده (DBMS) مختلف مانند MySQL و SQL Server آشنا می‌شویم.

1. تهیه پشتیبان (Backup)

تهیه پشتیبان از داده‌ها به معنای ذخیره‌سازی داده‌های فعلی پایگاه داده در یک مکان ایمن است، تا در صورت بروز هرگونه مشکل، امکان بازیابی آن‌ها وجود داشته باشد.

1.1. پشتیبان‌گیری در MySQL

در MySQL، معمولاً از ابزار mysqldump برای تهیه پشتیبان استفاده می‌شود.

مثال: پشتیبان‌گیری از یک پایگاه داده:

mysqldump -u username -p database_name > backup.sql

username: نام کاربری MySQL
database_name: نام پایگاه داده‌ای که قصد دارید از آن پشتیبان بگیرید.
backup.sql: نام فایل خروجی که پشتیبان در آن ذخیره خواهد شد.

پشتیبان‌گیری از تمام پایگاه‌های داده:

mysqldump -u username -p --all-databases > all_databases_backup.sql

پشتیبان‌گیری از یک جدول خاص:

mysqldump -u username -p database_name table_name > table_backup.sql

1.2. پشتیبان‌گیری در SQL Server

در SQL Server، برای تهیه پشتیبان از دستور BACKUP استفاده می‌شود.

مثال: پشتیبان‌گیری از یک پایگاه داده:

BACKUP DATABASE database_name TO DISK = 'C:\backup\database_name.bak';

پشتیبان‌گیری از پایگاه داده با گزینه‌های اضافی:

BACKUP DATABASE database_name

TO DISK = 'C:\backup\database_name.bak'

WITH FORMAT, MEDIANAME = 'database_backup', NAME = 'Full Backup of database_name';

WITH FORMAT: به این معنی است که فایل پشتیبان جدید ایجاد خواهد شد (اگر فایل قبلاً موجود باشد، آن را بازنویسی می‌کند).
MEDIANAME: نام رسانه (رایج برای ایجاد چندین فایل پشتیبان).
NAME: توضیحی برای پشتیبان گرفته شده.

1.3. پشتیبان‌گیری در PostgreSQL

در PostgreSQL، از ابزار pg_dump برای پشتیبان‌گیری استفاده می‌شود.

مثال: پشتیبان‌گیری از یک پایگاه داده:

pg_dump -U username -F c -b -v -f "backup_file.dump" database_name

-U username: نام کاربری PostgreSQL.
-F c: مشخص کردن فرمت فایل پشتیبان (فرمت c برای فشرده و قابل بازیابی).
-b: شامل بزرگ‌داده‌ها (binary blobs).
-v: فعال‌سازی حالت verbose برای نمایش جزئیات بیشتر.
-f "backup_file.dump": تعیین نام فایل پشتیبان.

2. بازیابی داده‌ها (Restore)

بازیابی داده‌ها به معنای بازگرداندن داده‌های پشتیبان‌گیری شده به پایگاه داده است. این فرآیند برای بازگرداندن داده‌ها پس از خرابی یا از دست رفتن اطلاعات استفاده می‌شود.

2.1. بازیابی در MySQL

برای بازیابی پشتیبان‌ها در MySQL، از دستور mysql استفاده می‌شود.

مثال: بازیابی یک پایگاه داده از فایل پشتیبان:

mysql -u username -p database_name < backup.sql

username: نام کاربری MySQL
database_name: نام پایگاه داده‌ای که می‌خواهید داده‌ها را در آن بازیابی کنید.
backup.sql: فایل پشتیبان مورد نظر برای بازیابی.

بازیابی از تمام پایگاه‌های داده:

mysql -u username -p < all_databases_backup.sql

2.2. بازیابی در SQL Server

در SQL Server، برای بازیابی از دستور RESTORE استفاده می‌شود.

مثال: بازیابی یک پایگاه داده:

RESTORE DATABASE database_name FROM DISK = 'C:\backup\database_name.bak';

بازیابی پایگاه داده با گزینه‌های اضافی:

RESTORE DATABASE database_name

FROM DISK = 'C:\backup\database_name.bak'

WITH REPLACE, RECOVERY;

WITH REPLACE: این گزینه به SQL Server می‌گوید که پایگاه داده موجود را با پایگاه داده پشتیبان جایگزین کند.
WITH RECOVERY: اطمینان می‌دهد که پایگاه داده پس از بازیابی قابل استفاده است.

2.3. بازیابی در PostgreSQL

برای بازیابی در PostgreSQL، از دستور pg_restore استفاده می‌شود.

مثال: بازیابی از یک فایل پشتیبان:

pg_restore -U username -d database_name -v "backup_file.dump"

-U username: نام کاربری PostgreSQL.
-d database_name: نام پایگاه داده‌ای که می‌خواهید داده‌ها را در آن بازیابی کنید.
-v: فعال‌سازی حالت verbose برای نمایش جزئیات بازیابی.
backup_file.dump: فایل پشتیبان مورد نظر برای بازیابی.

3. استراتژی‌های تهیه پشتیبان

برای اینکه از داده‌ها به طور مؤثر محافظت کنید، باید استراتژی‌های مناسبی برای تهیه پشتیبان انتخاب کنید.

3.1. پشتیبان‌گیری کامل (Full Backup)

در این نوع پشتیبان‌گیری، تمام داده‌های پایگاه داده به طور کامل ذخیره می‌شوند. این نوع پشتیبان معمولاً برای شروع یک روند بازیابی استفاده می‌شود.

3.2. پشتیبان‌گیری افزایشی (Incremental Backup)

در پشتیبان‌گیری افزایشی، تنها داده‌هایی که از آخرین پشتیبان تغییر کرده‌اند ذخیره می‌شوند. این نوع پشتیبان‌گیری به صرفه‌تر است، زیرا حجم داده‌های ذخیره شده کاهش می‌یابد.

3.3. پشتیبان‌گیری تفاضلی (Differential Backup)

در پشتیبان‌گیری تفاضلی، داده‌هایی که از آخرین پشتیبان کامل تغییر کرده‌اند ذخیره می‌شوند. این نوع پشتیبان‌گیری بین پشتیبان‌گیری کامل و افزایشی قرار می‌گیرد.

3.4. پشتیبان‌گیری زمان‌بندی شده (Scheduled Backup)

بسیاری از سیستم‌ها به شما این امکان را می‌دهند که پشتیبان‌گیری را به طور خودکار و در زمان‌های مشخص انجام دهید. این روش اطمینان حاصل می‌کند که به صورت منظم از داده‌ها پشتیبان گرفته می‌شود.

4. اهمیت تست بازیابی

فقط تهیه پشتیبان کافی نیست؛ شما باید از قابلیت بازیابی آن‌ها نیز اطمینان حاصل کنید. بنابراین، باید به طور منظم پشتیبان‌های خود را تست کنید تا مطمئن شوید که داده‌ها به درستی بازیابی می‌شوند.

نتیجه‌گیری:

تهیه پشتیبان و بازیابی داده‌ها بخش حیاتی از مدیریت پایگاه داده است. با استفاده از ابزارهای مختلف برای پشتیبان‌گیری و بازیابی در سیستم‌های مختلف پایگاه داده مانند MySQL، SQL Server و PostgreSQL، می‌توانید از داده‌های خود محافظت کنید و در صورت بروز خرابی‌ها، آن‌ها را بازیابی نمایید. همچنین، انتخاب استراتژی مناسب برای پشتیبان‌گیری و انجام تست‌های بازیابی به شما کمک می‌کند تا در مواقع بحرانی از سلامت داده‌ها اطمینان حاصل کنید.