معرفی دسکتاپ GNOME
۱. GNOME چیست؟
- یک Desktop Environment یا محیط دسکتاپ گرافیکی برای لینوکس است.
- آزاد و متن‌باز، با تمرکز روی سادگی، پایداری و تجربه‌ی کاربری مدرن.
- در اوبونتو از نسخه ۱۷.۱۰ به بعد محیط پیش‌فرض است (قبلش یونیتی بود).
۲. اجزای اصلی دسکتاپ GNOME
الف) پنل بالایی (Top Bar):
- سمت چپ: Activities
- وسط: ساعت و تقویم
- سمت راست: وضعیت شبکه، صدا، باتری، دکمه User Menu (خاموش/ریستارت/ تنظیمات)
ب) Activities Overview (نمای کلی فعالیت‌ها):
- با کلید Super (ویندوز) یا کلیک روی Activities فعال می‌شود.
- امکان مشاهده همه‌ی پنجره‌های باز (Window Overview).
- انتخاب و جابجایی بین Workspaces (دسکتاپ مجازی).
- جستجوی برنامه‌ها و فایل‌ها (Search).
ج) داک (Dock/Sidebar):
- در سمت چپ صفحه.
- میانبر برنامه‌های محبوب (Favorites)، پنجره‌های باز، و آیکن Show Applications.
- قابل تنظیم است (محل، اندازه، رفتار).
د) منوی برنامه‌ها (Applications Menu):
- با کلیک روی آیکون 9 نقطه پایین Dock یا Super+A.
- لیست همه برنامه‌ها به شکل گرید.
۳. قابلیت‌های کاربردی GNOME
- کلیدهای میانبر فراوان:
- Super (Win) → Activities
- Super+A → لیست برنامه‌ها
- Alt+Tab → تعویض بین برنامه‌های در حال اجرا
- Super+L → قفل صفحه
- دسکتاپ‌های مجازی (Workspaces):سازمان‌دهی کارها و پنجره‌های مختلف.
- جست‌وجوی سریع:فقط با زدن Win و تایپ کردن اسم برنامه یا فایل.
- سیستم نوتیفیکیشن (Notification):اعلان برنامه‌ها و سیستم در وسط بخش بالایی.
۴. شخصی‌سازی محیط GNOME
- با GNOME Tweaks امکاناتی چون تغییر فونت، تم، آیکون و رفتار پنجره‌ها اضافه می‌شود:
sudo apt install gnome-tweaks
- افزونه‌ها (Extensions):از سایت extensions.gnome.org می‌توان قابلیت‌هایی مثل تغییر Dock، نمایش آب‌وهوا و … اضافه کرد.
- تغییر پس‌زمینه (Wallpaper):با راست کلیک روی دسکتاپ و انتخاب “Change Background”.
۵. مزایای GNOME
- ساده و شیک و کاربرپسند
- پشتیبانی عالی از زبان فارسی و راست‌به‌چپ
- کاملاً سازگار با لمسی (Touch)
- توسعه و پشتیبانی فعال
۶. مقایسه با سایر دسکتاپ‌ها
| گرافیک | سبکی | امکانات | شخصی‌سازی |
|---|---|---|---|
| GNOME | متوسط | زیاد | مطلوب |
| KDE | قوی | زیاد | خیلی زیاد |
| XFCE/LXQt | ساده | سبک | متوسط |
