تشکیل یک قرارداد قانونی معتبر نیازمند رعایت شرایط خاص و دقیق است. این مراحل بهطور کلی شامل موارد زیر میشوند:
در این مرحله، طرفین قرارداد باید به وضوح و بهدقت نیت خود را برای ورود به یک توافق حقوقی اعلام کنند. این آمادگی معمولاً شامل شناسایی طرفهای قرارداد و موضوع آن است.
یکی از طرفین باید یک پیشنهاد رسمی برای وارد شدن به یک قرارداد به طرف دیگر ارائه دهد. پیشنهاد باید مشخص، قطعی و قابلاجرا باشد. این پیشنهاد میتواند شامل جزئیات مختلفی مانند زمان، مکان، شرایط و مبلغ باشد. بهطور کلی، یک پیشنهاد در صورتی که بهطور کامل پذیرفته شود، به قرارداد تبدیل میشود.
طرف دوم باید پیشنهاد را بهطور قطعی بپذیرد. پذیرش باید بدون تغییرات یا اصلاحات در پیشنهاد اولیه باشد. در صورت وجود هرگونه تغییر در شرایط پیشنهاد، این بهعنوان رد پیشنهاد و ارسال یک پیشنهاد جدید تلقی میشود.
پذیرش مشروط: اگر طرف دوم پذیرش خود را مشروط به موارد خاصی کند، معمولاً این اقدام منجر به تشکیل قرارداد نمیشود، بلکه یک پیشنهاد جدید است.
در یک قرارداد قانونی معتبر، باید چیزی بهعنوان مقابلۀ قانونی یا "مبلغ عوض" (بهطور معمول پول یا خدمات) وجود داشته باشد. این بدان معناست که هر دو طرف باید چیزی به طرف دیگر بدهند. برای مثال، اگر یک نفر تصمیم به خرید یک کالا میکند، کالا و پولی که پرداخت میشود، مقابلۀ قانونی هستند.
بدون وجود مقابلۀ قانونی، قرارداد قابلاجرا نخواهد بود.
طرفین باید نیت داشته باشند که قرارداد باعث ایجاد یک رابطه قانونی میان آنها شود. در بسیاری از موارد، این نیت بهطور ضمنی وجود دارد، بهویژه در قراردادهای تجاری. اگر طرفین نیت قانونی نداشته باشند (مثلاً در مواردی مانند توافقات دوستانه)، قرارداد ممکن است بهطور قانونی الزامآور نباشد.
طرفین قرارداد باید دارای صلاحیت حقوقی برای وارد شدن به یک قرارداد باشند. یعنی:
افراد بالغ و عقلانی: افرادی که بالغ هستند و عقل سالم دارند.
عدم موانع قانونی: افرادی که تحت تاثیر مجازات یا ممنوعیتهای قانونی قرار ندارند، مثل افراد ورشکسته یا زندانی.
موضوع قرارداد باید قانونی باشد. برای مثال، یک قرارداد برای فروش مواد مخدر یا انجام فعالیتهای غیرقانونی هیچگاه قابلاجرا نخواهد بود. بنابراین، موضوع قرارداد نباید مغایر با قوانین عمومی و اجتماعی باشد.
برخی قراردادها برای معتبر بودن نیاز به فرم خاص دارند. برای مثال، قراردادهای مربوط به املاک و مستغلات در بسیاری از کشورها باید بهصورت کتبی و بهطور رسمی ثبت شوند.
قراردادهای کتبی: برخی قراردادها ممکن است برای اعتبار قانونی نیاز به اسناد کتبی داشته باشند.
قراردادهای شفاهی: در مواردی که قانون الزام به ثبت کتبی ندارد، قراردادهای شفاهی نیز معتبر هستند.
پس از پذیرش پیشنهاد و تشکیل قرارداد، طرفین باید قرارداد را امضا کنند تا تعهدات آنها بهطور رسمی و قانونی برقرار شود. این امضاء نشاندهنده تایید شرایط قرارداد و نیت قانونی طرفین است.
پس از امضای قرارداد، طرفین باید شرایط و تعهدات خود را طبق توافقنامه رعایت کنند. در صورت عدم رعایت هر یک از شرایط، طرف آسیبدیده میتواند از روشهای قانونی مانند دعاوی حقوقی برای اجرای قرارداد یا جبران خسارت استفاده کند.
برای اینکه یک قرارداد قانونی معتبر باشد، باید مراحل مختلفی مانند پیشنهاد، پذیرش، مقابلۀ قانونی، نیت قانونی، صلاحیت طرفین، قانونی بودن موضوع و رعایت قالبهای موردنیاز انجام شود. رعایت این شرایط بهطور صحیح باعث میشود که قرارداد از اعتبار قانونی برخوردار شده و در صورت نیاز، قابل اجرا باشد.