تنوع‌بخشی در سبد سهام (Portfolio Diversification) یکی از اصول بنیادین در مدیریت سرمایه‌گذاری است که با هدف کاهش ریسک و دستیابی به بازدهی پایدار انجام می‌گیرد. در ادامه، مراحل و اصول کلیدی جهت طراحی یک سبد سهام متنوع ارائه می‌شود:
سرمایه‌گذاری در صنایع مختلف موجب کاهش وابستگی سبد به عملکرد یک صنعت خاص می‌شود. به‌طور معمول، ترکیبی از گروه‌های صنعتی زیر پیشنهاد می‌گردد:
فناوری اطلاعات
بانکداری و خدمات مالی
انرژی و نفت
کالاهای مصرفی
دارویی و بهداشتی
فلزات و مواد پایه
در یک سبد متنوع، استفاده از شرکت‌هایی با اندازه بازار گوناگون، موجب تعادل میان ریسک و بازدهی می‌گردد:
شرکت‌های بزرگ (Blue Chip): دارای ثبات بیشتر و نوسان کمتر
شرکت‌های متوسط: تعادلی بین رشد و پایداری
شرکت‌های کوچک: پتانسیل رشد بالا اما با ریسک بیشتر
برای دستیابی به سبدی مقاوم در برابر نوسانات بازار، ترکیب دارایی‌های مختلف توصیه می‌شود:
سهام شرکت‌ها
صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت
طلا و فلزات گران‌بها
صندوق‌های قابل معامله (ETF)
دارایی‌های نوین مانند ارزهای دیجیتال (با احتیاط کامل)
در صورت امکان، سرمایه‌گذاری در بازارهای بین‌المللی می‌تواند ریسک‌های سیستماتیک بازار داخلی را کاهش دهد. این امر معمولاً از طریق صندوق‌های جهانی یا ETFهای چندملیتی قابل اجرا است.
برای جلوگیری از تمرکز بیش از حد، رعایت اصول تخصیص مناسب ضروری است. یک قانون رایج این است که وزن هیچ سهمی در سبد نباید از ۵ درصد کل ارزش سبد تجاوز کند.
به دلیل پویایی بازارهای مالی، بازبینی منظم سبد سرمایه‌گذاری (هر سه تا شش ماه) و انجام تعدیل‌های لازم، برای حفظ تعادل و انطباق با اهداف سرمایه‌گذاری ضروری است.
انتخاب ترکیب سبد باید متناسب با افق زمانی سرمایه‌گذاری (کوتاه‌مدت، میان‌مدت، یا بلندمدت) و سطح تحمل ریسک سرمایه‌گذار (کم، متوسط، زیاد) صورت گیرد. به‌عنوان مثال، افراد با افق بلندمدت می‌توانند درصد بیشتری از سبد خود را به سهام پرریسک‌تر اختصاص دهند.
