ورود به محیط کاربری در لینوکس (Linux User Interface) یکی از اولین و مهم‌ترین قدم‌های کار با این سیستم‌عامل است. محیط کاربری در لینوکس هم شامل رابط گرافیکی (GUI) است و هم رابط متنی (CLI: Command Line Interface). هر دو به کاربر اجازه مدیریت سیستم و اجرای برنامه‌ها را می‌دهند.

رابط گرافیکی (GUI - Graphical User Interface)

در لینوکس، محیط گرافیکی مانند دسکتاپ ویندوز یا مک است، اما انواع مختلفی دارد و شما حتی می‌توانید محیط دسکتاپ به دلخواه انتخاب کنید. معروف‌ترین محیط‌های دسکتاپ لینوکس:

محیط‌های دسکتاپ محبوب:

GNOME
- پیش‌فرض در: Ubuntu, Fedora, CentOS Stream
- ساده، مدرن، روان، کاربردی
KDE Plasma
- بسیار زیبا، قابل سفارشی‌سازی، شبیه ویندوز
- پیش‌فرض در: Kubuntu, KDE Neon, openSUSE
XFCE
- سبک، کم‌مصرف Ram و CPU، برای سخت‌افزارهای قدیمی
- پیش‌فرض در: Xubuntu, MX Linux
LXDE / LXQt
- فوق‌العاده سبک، مناسب لپ‌تاپ‌های ضعیف
Cinnamon
- محیط پیش‌فرض در Linux Mint، شبیه ویندوز
MATE
- برگرفته از GNOME 2، ساده و پایدار

تغییر یا نصب محیط دسکتاپ دلخواه در اکثر توزیع‌ها امکان‌پذیر است!

رابط خط فرمان (CLI - Command Line Interface / Terminal)

هسته لینوکس و مدیریت حرفه‌ای آن با ترمینال (Terminal) انجام می‌شود.
ابزارهایی مثل Bash, zsh, fish در اکثر توزیع‌ها پیش‌فرض هستند.
امکانات بر پایه دستور متنی بوده و برای مدیریت سیستم، نصب بسته‌ها، و پیکربندی عالی است.

نمونه دستورها:

ls      # لیست‌کردن فایل‌ها

cd      # تغییر پوشه

sudo apt update   # بروزرسانی بسته‌ها در Ubuntu/Debian

۵ تفاوت مهم با ویندوز/مک:

ویژگی	لینوکس	ویندوز/مک
تنوع محیط دسکتاپ	زیاد (GNOME, KDE, XFCE, …)	محدود (Windows Explorer, macOS)
قابل شخصی‌سازی	بسیار زیاد	محدود
سبک بودن	XFCE, LXDE بسیار سبک	نسبتاً سنگین
حضور همزمان CLI/GUI	هر دو قدرتمند (انتخاب آزاد)	CLI پیشرفته کمتر است
چند کاربر همزمان	امکان سوئیچ کاربران راحت	ویندوز: تاحدی، مک: معمولی

چند نرم‌افزار اصلی در محیط گرافیکی

فایل منیجر: Nautilus (GNOME), Dolphin (KDE), Thunar (XFCE)
مرورگر وب: Firefox, Chromium
تنظیمات سیستم: Settings, KDE System Settings, XFCE Settings
اپلیکیشن‌های دیگر: LibreOffice, GIMP, VLC