ماژول‌ها و پکیج‌ها در پایتون
در پایتون، برای سازمان‌دهی کدها و استفاده مجدد از آن‌ها در پروژه‌های مختلف، از ماژول‌ها و پکیج‌ها استفاده می‌شود. ماژول‌ها و پکیج‌ها ابزارهایی هستند که به شما این امکان را می‌دهند تا کدهای خود را در فایل‌های جداگانه قرار داده و در صورت نیاز آن‌ها را وارد (import) کرده و استفاده کنید. این روش به کدهای شما نظم می‌دهد و قابلیت گسترش و نگهداری آن‌ها را آسان‌تر می‌کند.
۱. ماژول‌ها (Modules)
ماژول در پایتون به یک فایل گفته می‌شود که کدهای پایتون (اعم از توابع، متغیرها، و کلاس‌ها) در آن ذخیره می‌شوند. یک ماژول می‌تواند شامل هر نوع کد پایتون باشد و به شما اجازه می‌دهد تا از کدهای نوشته شده در سایر قسمت‌های پروژه استفاده کنید.
تعریف ماژول:
ماژول‌ها در پایتون معمولاً با پسوند .py ذخیره می‌شوند. به‌عنوان مثال، فایل math.py یک ماژول است.
برای استفاده از یک ماژول در پایتون کافی است از دستور import استفاده کنید.
مثال:
def greet(name):
return f"Hello, {name}!"
برای استفاده از این ماژول در کد دیگر می‌توانید آن را به این صورت وارد کنید:
print(my_module.greet("Alice")) # خروجی: Hello, Alice!
۲. استفاده از توابع یا متغیرهای خاص از یک ماژول
گاهی اوقات فقط به یک یا چند تابع خاص از یک ماژول نیاز دارید، در این صورت می‌توانید با استفاده از دستور from ... import ... آن‌ها را به‌صورت مستقیم وارد کنید.
مثال:
print(greet("Bob")) # خروجی: Hello, Bob!
۳. تغییر نام ماژول هنگام وارد کردن (Alias)
گاهی اوقات ممکن است بخواهید نام یک ماژول را هنگام وارد کردن تغییر دهید تا استفاده از آن راحت‌تر شود. برای این کار از دستور as استفاده می‌کنیم.
مثال:
print(mm.greet("Charlie")) # خروجی: Hello, Charlie!
۴. پکیج‌ها (Packages)
پکیج‌ها مجموعه‌ای از ماژول‌ها هستند که در یک دایرکتوری خاص قرار دارند. یک پکیج شامل چندین ماژول می‌تواند باشد که هر کدام وظایف خاص خود را دارند. به‌طور کلی، پکیج‌ها به شما کمک می‌کنند تا ساختار کد خود را بهتر سازمان‌دهی کنید.
برای ایجاد یک پکیج، کافی است یک دایرکتوری بسازید و یک فایل __init__.py در آن قرار دهید. این فایل نشان می‌دهد که این دایرکتوری یک پکیج است. داخل این دایرکتوری می‌توانید چندین ماژول قرار دهید.
ساخت یک پکیج ساده:
فرض کنید می‌خواهید یک پکیج به نام mypackage بسازید که شامل دو ماژول module1.py و module2.py باشد.
ساختار دایرکتوری به این شکل خواهد بود:
__init__.py
module1.py
module2.py
محتویات module1.py:
def function1():
return "This is function1 from module1"
محتویات module2.py:
def function2():
return "This is function2 from module2"
حالا برای استفاده از این پکیج می‌توانید آن را وارد کرده و از توابع آن استفاده کنید.
استفاده از پکیج و ماژول‌ها:
print(module1.function1()) # خروجی: This is function1 from module1
print(module2.function2()) # خروجی: This is function2 from module2
۵. ماژول‌های پیش‌ساخته (Standard Library Modules)
پایتون تعداد زیادی ماژول پیش‌ساخته دارد که می‌توانید از آن‌ها برای انجام کارهای مختلف مانند کار با فایل‌ها، تاریخ و زمان، پردازش رشته‌ها، شبکه و بسیاری موارد دیگر استفاده کنید. برای استفاده از این ماژول‌ها نیاز به نصب آن‌ها نیست.
مثال‌ها:
-
math: ماژول ریاضیاتی برای انجام محاسبات مختلف.
import math
print(math.sqrt(16)) # خروجی: 4.0 -
os: ماژول برای کار با سیستم‌عامل، از جمله کار با فایل‌ها و دایرکتوری‌ها.
import os
print(os.getcwd()) # نمایش مسیر دایرکتوری جاری -
datetime: ماژول برای کار با تاریخ و زمان.
import datetime
print(datetime.datetime.now()) # نمایش تاریخ و زمان جاری
۶. نصب پکیج‌های خارجی
اگر نیاز به استفاده از پکیج‌های خارجی دارید (پکیج‌هایی که در پایتون استاندارد نیستند)، می‌توانید از ابزارهایی مانند pip برای نصب آن‌ها استفاده کنید. برای نصب یک پکیج، کافی است دستور زیر را در ترمینال یا خط فرمان اجرا کنید:
مثال:
برای نصب پکیج requests برای انجام درخواست‌های HTTP:
پس از نصب، می‌توانید از پکیج requests در برنامه خود استفاده کنید:
response = requests.get("https://www.example.com")
print(response.status_code)
۷. ساخت ماژول‌های سفارشی و پکیج‌ها
شما همچنین می‌توانید ماژول‌ها و پکیج‌های خودتان را بسازید و آن‌ها را در پروژه‌های مختلف استفاده کنید. برای ساخت یک ماژول سفارشی، کافی است یک فایل .py ایجاد کنید و کدهای مورد نظر خود را داخل آن قرار دهید. سپس با استفاده از دستور import می‌توانید این ماژول‌ها را در پروژه‌های دیگر استفاده کنید.
۸. جمع‌بندی
ماژول‌ها و پکیج‌ها ابزارهای قدرتمندی در پایتون برای سازمان‌دهی کدها و استفاده مجدد از آن‌ها هستند. ماژول‌ها فایل‌های مستقل حاوی کدهای پایتون هستند که می‌توانند توابع و کلاس‌های مختلفی را در خود جای دهند. پکیج‌ها نیز مجموعه‌ای از ماژول‌ها هستند که به‌صورت گروهی در یک دایرکتوری ذخیره می‌شوند. این ساختار به شما امکان می‌دهد تا کدهای خود را به شکلی منظم و قابل مدیریت نگه دارید و از آن‌ها در پروژه‌های مختلف استفاده کنید.
