ورود به سیستم: محیط گرافیکی و محیط متنی در دبیان

۱) محیط گرافیکی (GUI یا Desktop Environment)

۲) محیط متنی (CLI یا Terminal/Console)

هر کدام کاربرد و مزیت خاص خود را دارند. در ادامه با توضیح ساده و تفاوت‌ها، روش‌های تغییر بین این دو آورده شده است.

۱. ورود به محیط گرافیکی (GUI)

• بعد از بوت دبیان (با محیط دسکتاپی مثل GNOME, KDE, XFCE و …)، صفحه‌ای به نام Display Manager نمایش داده می‌شود (مثلاً GDM، SDDM یا LightDM).
• در این صفحه نام کاربری و سپس رمز خود را وارد می‌کنید و وارد دسکتاپ می‌شوید.
• در صورت داشتن چند کاربر یا چند محیط دسکتاپ، می‌توانید قبل از ورود یکی را انتخاب کنید.

نمونه اسکرین:

فعال یا غیرفعال کردن محیط گرافیکی:

• اگر می‌خواهید همیشه وارد محیط گرافیکی شوید، سرویس GDM/LightDM/SDDM باید فعال باشد:
  undefined

  sudo systemctl enable gdm    # یا lightdm یا sddm بسته به دسکتاپ شما
  sudo systemctl start gdm
• برای غیرفعال کردن در بوت (صرفاً محیط متنی):
  undefined

  sudo systemctl disable gdm

۲. ورود به محیط متنی (ترمینال/کنسول یا CLI)

• در برخی سرورها یا نصب‌های سبک، اصلاً محیط گرافیکی وجود ندارد یا فعال نیست.
• بعد از بوت، صفحه‌ای با پیام‌های شبیه زیر نمایش داده می‌شود:
  undefined

  Debian GNU/Linux 12 debian tty1
  
  debian login: [username]
  Password: [yourpassword]
• نام کاربری و رمز خود را وارد می‌کنید و وارد حالت متنی می‌شوید (shell/bash).

تغییر بین محیط متنی و گرافیکی

بطور موقت (بدون ریبوت)

• ورود به محیط‌های متنی (TTY) با کلیدهای ترکیبی:
  • Ctrl + Alt + F1 تا F6: محیط‌های متنی TTY1 تا TTY6 (در برخی سیستم‌ها F1 گرافیکی است و باید F2 یا F3 انتخاب شود).
  • Ctrl + Alt + F7 یا F1: بازگشت به محیط گرافیکی (بسته به نسخه و دسکتاپ).

تبدیل کل سیستم به حالت متنی یا گرافیکی

• بوت فقط به محیط متنی (غیرفعال کردن محیط گرافیکی):
  undefined

  sudo systemctl set-default multi-user.target
• بوت مستقیماً به محیط گرافیکی:
  undefined

  sudo systemctl set-default graphical.target

جمع‌بندی تفاوت‌ها