مدیریت گروه‌ها و دسترسی‌ها در دبیان

در Debian، مدیریت گروه‌ها و دسترسی‌ها بخش مهمی از امنیت و سازماندهی سیستم است. این کار با ترکیبی از دستورات مدیریت گروه‌ها و مدیریت مجوزهای فایل انجام می‌شود.

مدیریت گروه‌ها (Groups)

ایجاد گروه جدید

sudo addgroup groupname

حذف گروه

sudo delgroup groupname

افزودن کاربر به گروه

sudo usermod -aG groupname username

-a → افزودن بدون حذف گروه‌های قبلی
-G → تعیین گروه‌ها

حذف کاربر از گروه

sudo gpasswd -d username groupname

مشاهده گروه‌های یک کاربر

groups username

id username

تغییر گروه اصلی یک کاربر

sudo usermod -g groupname username

ساختار سطح دسترسی‌ها (Permissions)

نمایش مجوزها

ls -l

نمونه:

-rwxr-xr--  1 alice dev  532 Aug 13 10:20 script.sh

سه بخش مالک (owner)، گروه (group)، کاربران دیگر (others)
حروف:
- r → خواندن (read)
- w → نوشتن (write)
- x → اجرا (execute)

تغییر مجوزها

حالت نمادین (Symbolic)

chmod u+x file      # افزودن اجرا برای مالک

chmod g-w file      # حذف نوشتن برای گروه

chmod o+r file      # افزودن خواندن برای دیگران

حالت عددی (Octal)

عدد	مجوز	توضیح
0	—	بدون دسترسی
1	–x	اجرا
2	-w-	نوشتن
4	r–	خواندن
جمع	ترکیب	مثال: 7=rwx, 6=rw-

نمونه:

chmod 755 file   # rwx برای مالک، rx برای گروه و دیگران

chmod 644 file   # rw برای مالک، r برای گروه و دیگران

تغییر مالکیت فایل/پوشه

sudo chown user:group file

فقط تغییر گروه:

sudo chgrp groupname file

مجوزهای ویژه (Special Permissions)

SUID (Set User ID)

اجرای برنامه با مجوز مالک فایل:

chmod u+s file

SGID (Set Group ID)

اجرای برنامه با مجوز گروه:

chmod g+s file

Sticky Bit

جلوگیری از حذف فایل‌های کاربران دیگر در یک پوشه عمومی:

chmod +t directory

بررسی مسیرهای دسترسی

namei -l /path/to/file

جزئیات کامل مجوز در هر بخش مسیر را نشان می‌دهد.