ابزارهای آرشیو و فشرده‌سازی در CentOS
در CentOS ابزارهای گوناگونی برای آرشیو (بسته‌بندی فایل‌ها) و فشرده‌سازی (کاهش حجم داده) وجود دارند.
برخی ابزار فقط آرشیو می‌کنند (مثل tar)، برخی فقط فشرده می‌کنند (مثل gzip)، و برخی هر دو را ترکیب می‌کنند.
1. Tar – ابزار اصلی آرشیو
tar فایل‌ها و فولدرها را در یک فایل واحد (با پسوند .tar) قرار می‌دهد و می‌تواند همراه با فشرده‌سازها استفاده شود.
ایجاد آرشیو بدون فشرده‌سازی
tar -cvf archive.tar file1 file2 dir1
- c → ساخت آرشیو (create)
- v → نمایش جزئیات (verbose)
- f → نام فایل خروجی
استخراج آرشیو
tar -xvf archive.tar
2. Tar همراه با فشرده‌سازی
با Gzip (.tar.gz یا .tgz)
tar -czvf archive.tar.gz file1 dir1
tar -xzvf archive.tar.gz
tar -xzvf archive.tar.gz
با Bzip2 (.tar.bz2)
tar -cjvf archive.tar.bz2 file1 dir1
tar -xjvf archive.tar.bz2
tar -xjvf archive.tar.bz2
با XZ (.tar.xz)
tar -cJvf archive.tar.xz file1 dir1
tar -xJvf archive.tar.xz
tar -xJvf archive.tar.xz
3. Gzip – فشرده‌سازی تک‌فایل
gzip file.txt # ایجاد file.txt.gz و حذف فایل اصلی
gunzip file.txt.gz # بازگرداندن فایل
gunzip file.txt.gz # بازگرداندن فایل
فقط یک فایل را فشرده می‌کند؛ برای چند فایل باید ابتدا با tar بسته‌بندی شود.
4. Bzip2 – فشرده‌سازی با نرخ بالاتر از gzip
bzip2 file.txt
bunzip2 file.txt.bz2
bunzip2 file.txt.bz2
سرعت کمتر از gzip ولی حجم خروجی کوچک‌تر.
5. XZ – فشرده‌سازی فوق‌العاده بالا
xz file.txt
unxz file.txt.xz
unxz file.txt.xz
بهترین نسبت فشرده‌سازی ولی با سرعت کمتر.
6. Zip / Unzip – استاندارد بین‌سیستمی
ساخت فایل ZIP:
zip archive.zip file1 file2 dir1
استخراج:
unzip archive.zip
بر خلاف tar، نیازی به ترکیب با فشرده‌ساز ندارد.
7. 7zip (p7zip) – پشتیبانی فرمت‌های متعدد
برای نصب:
dnf install p7zip p7zip-plugins -y
فشرده‌سازی:
7z a archive.7z file1 dir1
استخراج:
7z x archive.7z
8. نکات حرفه‌ای
- برای بکاپ‌های لینوکسی معمولاً tar.gz یا tar.xz استفاده می‌شود.
- برای انتقال بین سیستم‌عامل‌ها، zip بهترین گزینه است.
- اگر CPU قوی ولی پهنای‌باند محدود است، فرمت‌هایی مانند xz یا 7z بسیار مفیدند.
- برای تقسیم فایل‌های بزرگ به چند بخش:
split -b 100M archive.tar.gz part_
