مدیریت مسیرها و فایل‌ها در CentOS

در CentOS، مدیریت مسیرها و فایل‌ها جزء پایه‌ای‌ترین مهارت‌ها در کار با سیستم‌عامل است؛ چه در حالت CLI و چه برای مدیریت ساختار فایل‌ها و دسترسی‌ها در سرور یا محیط محلی.

1. ساختار مسیرها در CentOS

لینوکس از ساختار درختی استفاده می‌کند که از ریشه (/) شروع می‌شود.

مسیرهای کلیدی

/ — ریشه همه فایل‌ها و پوشه‌ها
/home — پوشه کاربران
/root — پوشه کاربر root
/etc — فایل‌های پیکربندی سیستم
/var — داده‌های متغیر مثل لاگ‌ها
/usr — برنامه‌ها و کتابخانه‌ها
/tmp — فایل‌های موقتی

2. کار با مسیرها

دستور	توضیح	مثال
pwd	نمایش مسیر فعلی	pwd
cd	تغییر مسیر	cd /var/log
ls	لیست فایل‌ها و پوشه‌ها	ls -l /etc
tree	نمایش ساختار درختی (اگر نصب باشد)	tree /home

مسیر نسبی و مطلق

مطلق: از / شروع می‌شود → /var/log/messages
نسبی: نسبت به مسیر فعلی → ../etc

3. مدیریت فایل‌ها

دستور	توضیح	مثال
touch	ایجاد فایل خالی	touch file.txt
cat	نمایش محتوای فایل	cat file.txt
nano / vi	ویرایش فایل	nano file.txt
cp	کپی فایل	cp file.txt /tmp/
mv	جابه‌جایی یا تغییر نام	mv file.txt newname.txt
rm	حذف فایل	rm file.txt

4. مدیریت پوشه‌ها

دستور	توضیح	مثال
mkdir	ایجاد پوشه	mkdir backup
mkdir -p	ساخت پوشه همراه با مسیرهای والد	mkdir -p /tmp/a/b
rmdir	حذف پوشه خالی	rmdir emptydir
rm -r	حذف پوشه و محتوا	rm -r project

5. جستجو و مکان‌یابی فایل‌ها

find: جستجوی فایل براساس شرایط

find /var -name "*.log"

locate: جستجوی سریع (نیاز به به‌روزرسانی دیتابیس با updatedb)

locate passwd

6. مدیریت دسترسی‌ها و مالکیت

دستور	توضیح	مثال
chmod	تغییر سطح دسترسی	chmod 644 file.txt
chown	تغییر مالک فایل	chown ali:ali file.txt
ls -l	نمایش مجوزها و مالک	ls -l /etc/passwd

7. مدیریت کپی و همگام‌سازی پیشرفته

rsync: کپی و همگام‌سازی فایل‌ها با حفظ ساختار و مجوزها

rsync -av /source/ /destination/

8. نکات کاربردی

از Tab برای تکمیل مسیرها استفاده کنید.
برای مسیرها با فاصله در نام، از " " استفاده کنید:

cd "My Folder"

با df -h فضای دیسک و با du -sh folder حجم پوشه را بررسی کنید.