مدیریت بسته‌ها و نرم‌افزارها با dnf/yum
در CentOS، مدیریت بسته‌ها و نرم‌افزارها معمولاً با yum (نسخه‌های قدیمی مثل CentOS 7) یا dnf (نسخه‌های جدید مثل CentOS 8 و بالاتر) انجام می‌شود.
DNF درواقع نسل جدید YUM است که همان دستورات را پشتیبانی می‌کند ولی سریع‌تر، کم‌خطاتر و با مدیریت وابستگی بهتر.
1. بررسی نسخه و ابزار
برای اینکه بدانید کدام ابزار فعال است:
yum --version # معمولاً در CentOS 7
dnf --version # معمولاً در CentOS 8 به بعد
dnf --version # معمولاً در CentOS 8 به بعد
در نسخه‌های جدید حتی اگر yum بزنید، پشت‌صحنه dnf اجرا می‌شود.
2. به‌روزرسانی لیست مخازن (Repository Metadata)
این کار باعث می‌شود آخرین اطلاعات بسته‌ها از سرور دریافت شود:
dnf check-update
# یا
yum check-update
# یا
yum check-update
3. نصب نرم‌افزار
dnf install package-name
yum install package-name
yum install package-name
مثال:
dnf install nano
yum install vim-enhanced
yum install vim-enhanced
برای نصب چند بسته همزمان:
dnf install nano htop wget
4. حذف (Uninstall) نرم‌افزار
dnf remove package-name
yum remove package-name
yum remove package-name
5. به‌روزرسانی نرم‌افزارها
- به‌روزرسانی یک بسته:
dnf update package-name
yum update package-name
yum update package-name
- به‌روزرسانی کل سیستم:
dnf upgrade
yum update
yum update
6. جستجو در مخازن
برای پیدا کردن نام کامل بسته یا بررسی نسخه:
dnf search keyword
yum search keyword
yum search keyword
مثال:
dnf search php
7. نمایش اطلاعات یک بسته
اطلاعات کامل نسخه، مخزن، توضیحات و وابستگی‌ها:
dnf info package-name
yum info package-name
yum info package-name
8. لیست بسته‌های نصب شده
dnf list installed
yum list installed
yum list installed
9. پاک‌سازی کش بسته‌ها
برای آزادسازی فضا یا رفع مشکلات مربوط به کش:
dnf clean all
yum clean all
yum clean all
10. نصب گروهی از بسته‌ها (Group Install)
بعضی گروه‌ها به صورت یک مجموعه آماده‌اند، مثل Developer Tools:
dnf groupinstall "Development Tools"
yum groupinstall "Development Tools"
yum groupinstall "Development Tools"
11. نکات حرفه‌ای
- لیست مخازن فعال:
dnf repolist
yum repolist
yum repolist
- فعال یا غیرفعال کردن یک موقت مخزن:
dnf --enablerepo=repo-name install package
dnf --disablerepo=repo-name install package
dnf --disablerepo=repo-name install package
- شناسایی بسته فراهم‌کننده یک فایل:
dnf provides /usr/bin/nano
yum provides /usr/bin/nano
yum provides /usr/bin/nano
تفاوت کلیدی بین dnf و yum
| ویژگی | yum | dnf |
|---|---|---|
| نسخه پیش‌فرض | CentOS 7 | CentOS 8+ |
| مدیریت وابستگی | معمولی | پیشرفته‌تر |
| سرعت کار | کندتر | سریع‌تر |
| منبع کد | پیشین | بازنویسی شده با Python 3 |
