محیط GNOME (گنوم) یکی از محبوب‌ترین و رسمی‌ترین محیط‌های گرافیکی لینوکس است که در CentOS (به خصوص نسخه‌های 7 و 8) به عنوان رابط گرافیکی پیش‌فرض ارائه می‌شود، مخصوصاً اگر هنگام نصب گزینه‌ی Server with GUI یا Workstation انتخاب شده باشد.

معرفی GNOME در CentOS

نام کامل: GNOME (GNU Network Object Model Environment)
طراحی: تمرکز بر سادگی، کارایی و یک تجربه مینیمال و یکنواخت
پیش‌فرض CentOS: نسخه‌ی GNOME روی Wayland یا X11 اجرا می‌شود (بسته به نسخه سیستم‌عامل)
سبک طراحی: شبیه‌سازی تمیز و ساده، بدون شلوغی اضافی، مشابه macOS در منوی بالایی و Dock جانبی

اجزای اصلی GNOME

Top Bar (نوار بالایی)
- نمایش ساعت و تاریخ، وضعیت شبکه، صدا، باتری و منوی کاربر
- دسترسی به تنظیمات سیستم و دکمه خاموش/روشن
Activities Overview (نمای کلی فعالیت‌ها)
- با فشار دادن کلید <kbd>Super</kbd> (کلید ویندوز) یا حرکت ماوس به گوشه بالا-چپ فعال می‌شود
- نمایش پنجره‌های باز، نوار جستجو و لیست اپلیکیشن‌ها
Dash (دَش یا Dock)
- نوار کناری برای دسترسی سریع به اپ‌های پرکاربرد و پنجره‌های باز
- پین کردن اپلیکیشن‌ها و نمایش آیکون اپ‌های فعال
Workspaces (فضاهای کاری)
- بخش‌بندی و جداسازی برنامه‌ها در میزکارهای مختلف برای مدیریت بهتر
Settings (تنظیمات)
- کنترل کامل شبکه، دستگاه‌ها (ماوس، کیبورد، پرینتر)، ظاهر، زبان و به‌روزرسانی‌ها

مزایای GNOME

رابط کاربری ساده و تمیز
محیط پایدار و یکپارچه
پشتیبانی بلندمدت در RHEL/CentOS
سازگار با میانبرهای کیبورد کارآمد

معایب GNOME

مصرف نسبتاً بالای RAM و CPU نسبت به محیط‌های سبک مانند Xfce
کاهش قابلیت سفارشی‌سازی پیش‌فرض (البته با GNOME Extensions این مشکل حل می‌شود)

اجرای GNOME بعد از نصب

اگر GNOME نصب شده اما فعال نیست:

sudo systemctl set-default graphical.target

sudo systemctl start graphical.target

و اگر بعد از بوت هنوز وارد CLI می‌شوید، با دستور زیر محیط را اجرا کنید:

startx